Danko Vasović četvrt vijeka tragao za istinom o Kurtu Valdhajmu
A Kurta Valdhajma je, uprkos neoborivim dokazima da je na tlu Jugoslavije ostavio neizbrisive tragove zločina, očigledno valjalo spasavati po svaku cijenu i prati njegove krvave ruke jer je, koliko toliko trebalo zataškati i amortizovati bruku zbog činjenice da je Jugoslavija u dva navrata podržala njegov izbor za generalnog sekretara Ujedinjenih nacija, da je čak i Tito svojevremeno odlikovao ovog prikrivenog krvopiju, uz ostalo, preobučenog i u agenta KGB-a.
„Tu super tajnu obavještajnu operaciju spasavanja Kurta Valdhajma, vodio je“, ponavlja Danko Vasović „lično Budimir Lončar, naravno uz puno znanje i saglasnost tadašnjeg državnog i političkog vrha i sigurno uz dogovor sa samim Valdhajmom. Moj film bjelodano pokazuje ko je sve i kakvu mračnu i prljavu ulogu u tome imao, kako u spasavanju Valdhajma, tako i u mom nepravednom progonu, u uništavanju onih koji su pošteno, srcem, kao patriote i istinoljubivi ljudi stali na stranu istine. Konačno će se saznati i ko je sve i za koga radio, posebno od kolega novinara, i to će, verujem, biti zasebna senzacija u filmu.
A za ilustraciju te hajke i na mene i na neke koji su mi neposredno pomagali u potrazi za istinom o Valdhajmu, ovdje ću još navesti samo dva primjera, dva dokumenta do kojih sam u međuvremenu došao.
Danko Vasović (prvi slijeva) sa urednicima Mladosti koja je objavila njegovu knjigu o Valdhajmu
Krajem aprila 1988. godine na adresu Vidoja Žarkovića, tada člana Predsjedništva SFRJ, stiglo je jedno čemerno pismo, koje otkriva kakvim su užasnim torturama i nemilosrdnim pritiscima bili izloženi oni koji su pokušali da iz pepela zaborava ispreću istinu o Kurtu Valdhajmu. Potpisuje ga Dušan Plenča, istoričar, Žarkovićev saborac iz Narodnooslobodilačke borbe, nosilac `Partizanske spomenice 1941. godine`, čovjek koji mi je dao kopiju te po Valdhajma optužujuće `brzojavke`, uvjeren da je riječ o originalnom dokumentu a ne o falsifikatu. Kad je dokazano da je u pitanju podvala, i na njega se sručilo drvlje i kamenje, sumnja da je on učestvovao u toj perfidnoj igri, sumnja u njega i kao naučnika i kao čoveka i patriotu.
Vjerujući u Žarkovićevu časnost, a i, kako sam kaže, po nagovoru više prijatelja, on mu se obraća `ne da bi tražio milost, sažaljenje ili blagonaklonost, već da bi sa istinom upoznao čovjeka` do čijeg mu je mišljenja stalo, da ga upozna kako je bez krivice postao krivac, kako neke sile nastoje da ga unište `da sa živog obraza čovjeka skinu krvavi skalp čojstva, časti i dostojanstva`:
`Mislim`, piše Plenča `da je i Tebi kao i jugoslovenskoj javnosti poznata suština iskonstruisanih optužbi (patoloških kleveta) uperenih protiv moje ličnosti, integriteta, časti, dostojanstva, neukaljane prošlosti, dometa i rezultata ostvarenih na polju nauke i kulture:
1. Neke neidentifikovane ustanove, a prije svega odgovorne ličnosti Vojnoistorijskog instituta JNA, uz pomoć ‘X FACTOR’ sila, na posredan način, više od dva mjeseca predstavljaju me u javnosti (RTV Beograd 26. februara, „Večernje novosti“ 24. marta 1988. godine, itd.) kao počinioca falsifikata jednog arhivskog dokumenta, danas debelo ‘kompromitirane brzojavke 1.100’, kaže Plenča a potom navodi činjenice i nepobitne materijalne dokaze kako je mimo svoje volje upleten u to mutno vrzino kolo:
`Foto-kopiju pomenutog arhivskog dokumenta (‘brzojavku’) primio sam 22. januara 1988. godine od pukovnika Antuna Miletića, načelnika Arhiva VII, zajedno sa još 138 foto-kopija raznih dokumentarističkih artifakata. Većina primljenih foto-kopija dokumenata lišena je svoje autentičnosti (brisana je arhivistička legitimacija, skraćivanje dokumenata, isijecanje određenih istorijskih cjelina itd.) što je i fizičkim uvidom u raspolažuću fasciklu, primljenu od pukovnika Miletića, lako utvrditi.
Vidoje Žarković – nije svog saborca Plenču ni odgovora udostojio
Danas kompromitirani dokumenat ‘brzojavku’ prije mene ili gotovo u isto vrijeme vidjela su i druga fizička lica – novinari – i o tome obavijestili svjetsku i jugoslovensku javnost. Tako Jovan Kesar 2. februara 1988. godine, pod naslovom ‘Peti dokaz’, piše: ‘Taj telegram (‘brzojavka’, prim. D.P) je autentičan. U to smo imali priliku da se lično uvjerimo… (‘Večernje novosti’, 2. februara 1988). Sjutradan novinar Kesar na RTV Beograd daje fizički opis pomenutog dokumenta (‘brzojavke’) i potvrđuje njegovu autentičnost…
Inostrana revija ’ABC NEWS’ 1. februara 1988. godine donosi napis da je njen saradnik M. Nelson ‘u arhivi jugoslovenskih oružanih snaga pregledao više dokumenata koji se odnose na Kurta Valdhajma, među kojima je i telegram koji ga čini odgovornim za upućivanje civila u koncentracione logore…’
Uredništvo zapadnonjemačkog tjednika ‘Špigl’ 5. februara 1988. godine izdalo je zvanično saopštenje da je od ‘neimenovanog visokog jugoslovenskog funkcionera u Beogradu dobilo uvjerenje da je originalni dokumenat (‘brzojavka’, prim D.P) ipak pronađen…`
Dušan Plenča zatim naglašava da je veštak grafološke struke svoj nalaz o veštačenju njegovog navodnog potpisa na reversu o preuzimanju dokumenata iz Vojnoistorijskog arhiva dostavio Drugom opštinskom tužilaštvu u Beogradu – gde je u to vrijeme vođen postupak oko sporne `brzojavke` – i da je nepobitno utvrdio da je taj potpis falsifikovan. Na osnovu toga veštak zaključuje da Plenča `koji se često i gotovo nezaobilazno pominjao u ovoj aferi, nije preuzeo ‘brzojavku’ iz Instituta`, te da su `falsifikatori pokušali bezobzirno iskoristiti Plenčinu višegodišnju zainteresovanost za Valdhajmovu prošlost`.
Valdhajm je uporno tvrdio da nema veze ni sa deportacijom Jevreja iz Soluna
`Kampanje protiv mog ugleda, časti i dostojanstva`, veli dalje Plenča `koja je vođena u nekim sredstvima informisanja (‘Književne novine’, ‘Intervju’, itd), postidio bi se i sam Jozef Gebels, jer je surovo porušila granice njegove maksime: `Deset puta ponovite laž i javnost će biti uvjerena da govorite istinu.` Nažalost, grozomornu halabuku, lišenu svake etike, pratile su i druge mjere: iscrpljujuća saslušanja, zahtjevi da se odreknem dijela svoje biografije (da sam nosilac `Spomenice 1941`, da sam u činu majora dočekao konac Drugog svjetskog rata, da sam bio upravnik Vojnog muzeja, da sam kao jugoslovenski delegat učestvovao na međunarodnim naučnim skupovima, itd), intervencije u štampi koja je bar minimizirajući objektivno pisala o meni, zabrana (Arhiv SFRJ, Arhiv VII) ili surova ograničenost (Arhiv Bosanske krajine – Banjaluka) rada u arhivskim ustanovama, itd. Iscrpljujućim naporom volje i bezgraničnim naprezanjem narušenog (invalidskog) zdravlja, stojički sam podnosio podmukle udarce, izbjegavajući do maksimuma polemiku koja bi mojom odbranom donosila bilo kakve neprijatnosti našem društvu, pa čak i onim ustanovama koje su vodile bjesomučnu hajku.
Nemam namjeru da replikom preko sredstava javnog informisanja razobličujem metode i bit višemjesečne opsade moje ličnosti od strane nekih pojedinaca na službi u određenim institucijama. Jednostavno, neću i ne želim da se zaputim stazama ‘mučenika’, progonjenog od strane moćnog ‘Valdhajm – lobija’ ili neshvaćenog u sopstvenoj zemlji…
Ovo moje pismo nije vapaj očajnika , molba za milost, apel Drajfusa bez Emila Zole, već istinska ispovijest čovjeka koga boli, ubija, guši u duši i do samouništenja rastače bahata nepravda i pokušaj da se razori moje ljudsko dostojanstvo, a zatim živu, bezizraznu lešinu izvrgne ruglu i podsmjehu zlonamjernika`, kaže na kraju Plenča i pita: `Može li se blagovremeno i časno zaustaviti ovaj pohod neidentifikovane falange?`
Štab armijske grupe E, solun 1943. (Kurt Valdhajm označen brojem 1)
Zlosretni Dušan Plenča nikada nije dobio odgovor na ovo pismo i pitanja koja je u njemu tako jetko postavio (možda i zbog gromovitih turbulencija i velikih društvenih lomova i sunovrata koji su ubrzo nastupili u Jugoslaviji). Slomila ga je muka i nepravda i sasvim izdalo njegovo narušeno zdravlje -umro je u uvjerenju da je, kako je sam govorio, `nespretan da dokaže istinu`.“
Živio u jevrejskim vilama
Iako se u sve kleo da nema nikakve veze, da nije znao za deportaciju više od 40.000 Jevreja iz Soluna, koji su kao i milioni njihovih sunarodnika završili u njemačkim „fabrikama smrti“, upravo su Jevreji nedvosmisleno utvrdili da je Kurt Valdhajm, kao i toliki drugi oficiri iz štaba Aleksandra Lera, živio u jevrejskim vilama u tom grčkom gradu iz kojih su njihovi vlasnici prethodno istjerani i poslati u internaciju u Njemačku, odnosno u smrt.
Krvavi tragovi i u Makedoniji
Kurt Valdhajm je umro 2007. godine, a iza njega je bez jasnog i nedvosmislenog zvaničnog odgovora ostala optužba da je kao oficir Vermahta, odnosno pripadnik zloglasnog Abvera, aktivno učestvovao u njemačko-ustaškim operacijama „Trio“, „Kozara“, „Vajs 1“, „Vajs 2“ i „Vajs 3“ kao i u najpoznatijoj njemačkoj operaciji u Drugom svjetskom ratu na tlu Balkana – operaciji „Švarc“. Posebno su karakteristični neki izvještaji iz 1944. godine iz Makedonije (u Nacionalnom arhivu SAD čuva se oko 150 takvih dokumenata sa Valdhajmovim potpisom) koji se vezuju direktno za njegovo ime. U jednom, datiranom 23.9 1944. godine, stoji da je „u borbi sa banditima u okolini Prilepa ubijeno 202 lica, dok su 83 zarobljena“, a u drugom da je u oktobru iste godine likvidirano 739 bandita „pri čemu je zaplijenjeno 63 komada oružja…“
Budo Simonović
(Sjutra: PREDSMRTNA RIJEČ BRANKA PEROVANOVIĆA)
