Arhetip renesansnog čovjeka i otelotvorenje humanističkog ideala. Natprirodna inteligencija, božansko nadahnuće i moć da vidi unaprijed doveli do revolucionarnih otkrića. ,,Malo znanja ljude pravi pakosnima, a puno znanja ljude čini skromnima”, rekao je Da Vinči
Italijanski umjetnik, pronalazač, naučnik i brilijantni um – Leonardo da Vinči, bio je sinonim za renesansni tip idealnog čovjeka. Vizionar i tvorac najsavršenijih djela u istoriji slikarstva, arhitekta, inžinjer i izumitelj ne samo da se smatra ocem moderne nauke, već je i vječita inspiracija piscima, režiserima i istoričarima – kao fascinantan um i biće izvanzemaljskih sposobnosti.
Iako je prošlo više od pet vjekova od smrti jednog od najvećih genija, njegova djela ne prestaju da fasciniraju ne samo umjetnike, nego i različite istraživače, koji u Da Vinčijevoj slikarskoj tehnici vrlo često ,,pronađu” skrivene poruke i tajne znakove.
Istraživač Silvano Vinćenti je objavio da su u desnoj zenici Mona Lizinog oka pronađena slova L i V, što je protumačio kao umjetnikove inicijale.
,,Interesantnija je lijeva zenica Đokondinog oka u kome se čitaju slova B i S ili inicijali CE. Pretpostavka je da je ipak riječ o inicijalima modela koji je Leonardo slikao.
Ako bi se to dokazalo, onda bi pala u vodu teorija po kojoj je na slici Liza, žena firentinskog trgovca. Slika je nastala 1490, a ne kako se do sada smatralo 1503”, smatra Vinćenti.
Leonardo je skicirao prvi padobran, prvi helikopter, prvi avion, tenk, pušku na repetiranje, pedalinu i automobile, autor je mnogih studija o letu ptica, što potvrđuje teoriju da je bio opčinjen mogućnostima ljudskog tijela, čiju je anatomiju sa nevjerovatnom preciznošću crtao.
Tim stručnjaka uporedio je Da Vinčijeve anatomske crteže sa savremenim snimcima ljudskog tijela i utvrdio da su njegove skice precizne do najsitnijih detalja i pored ograničene tehnologije i manjka savremenog medicinskog znanja.
,,Posle pet stotina godina, poređenja sa snimcima magnetne rezonance i skenera tijela pokazuju da je Leonardovo djelo i danas relevantno“, rekli su kustosi izložbe ,,Mehanika čovjeka” koja je održana na Edinburškom festivalu 2013. godine.
Skice ljudskog tijela su mahom napravljene u zimu 1510-1511. godine kada je Da Vinči obavio 20 disekcija. Na njima su prikazani mišići, kosti i tetive, a prikazao je i prvi precizan opis kičme, kao i crtež djeteta u materici u pravilnom položaju.
,,Da je objavljena prije Leonardove smrti, ova studija bi promijenila i ubrzala tok nauke o anatomiji. Ovako nam ostaje da se otvorenih usta divimo Da Vinčijevoj genijalnosti”, rekao je Martin Klejton, jedan od kustosa ove izložbe.
Njegove brojne studije, crteži i zabilješke o ljudskom tijelu upoređene su sa najsavremenijim 3D rendgenskim snimcima i slikama sa magnetne rezonance. Odstupanja između ,,stare i nove anatomije” su minimalna, iako ih dijeli skoro 500 godina.
,,Priroda, uz pomoć nebeskog uticaja, šalje najdragocjenije darove nekim ljudima, često po redu, ali ponekad i preko reda; ona sabira bez mjere u jednom jedinom biću ljepotu, ljupkost i umjetničku sposobnost, tako da kud god se okrene takav čovjek, svako njegovo djelo izgleda božanstveno da ostavlja iza sebe sve ostale ljude”, riječi su kojima započinje poglavlje o Leonardu da Vinčiju u djelu Đorđa Vazarija ,,Životi slavnih slikara, vajara i arhitekata”.
,,Postoje tri vrste ljudi – oni koji vide, oni koji vide tek kad im se pokaže i oni koji ne vide uprkos svemu”, zapisao je Da Vinči, iako je sigurno da je slavni umjetnik vidio više i drugačije ne samo od svojih savremenika, nego uopšte.
Bojana Obradović
