U ljeto 1945, poslije završetka rata u Evropi, saveznici su se se posvetili otkrivanju tajne nacističkih raketa V2. Opasno oružje, koje su proizvodili zarobljenici na prisilnom radu, nije presudno uticalo na ishod rata, ali je imalo potencijal da promijeni svijet.
“Nastala je neviđena trka za osvajanje tehnologije proizvodnje raketa V2”, kaže Džon Beklejk, bivši šef sektora inženjerstva u londonskom Muzeju nauke. “Između Amerikanca, Rusa, Francuza i nas”, dodao je.
Rukovodilac Hitlerovog programa naoružanja “Osveta”, Verner von Braun predao se Amerikancima maja 1945. i neprimjetno je prebačen u Sjedinjene Države. Istog mjeseca Rusi su zauzeli Fon Braunov Vojni istraživački centar u Penemundeu, na obali Baltičkog mora. U međuvremenu, Francuzi su okupili oko 40 njemačkih inženjera i stručnjaka za rakete, a Britanci su sklapali rakete radi izvođenja niza probnih letova.
Britanska operacija obuhvatala je lansiranje raketa V2 iz Holandije na ivicu svemira prije nego što će pasti u Sjeverno more. Eksperiment se pokazao kao uspješan, pri čemu su se rakete spuštale na udaljenost od oko pet kilometara od ciljeva – preciznije nego što je to uspijevalo Njemcima tokom rata.
Inženjeri koji su nadgledali testove shvatili su da je von Braun rešio suštinske probleme u raketnoj tehnici: dizajnirao je pozamašni motor, unaprijeđenu pumpu za brže ubrizgavanje goriva, kao i napredan sistem za navođenje.
Inženjeri Britanskog međuplanetarnog društva u Londonu shvatili su da ova tehnologija može da im pomogne da ostvare san o izgradnji svemirskog broda koji je prije samo pet godina djelovao nevjerovatno. Ralf Smit, član društva, dizajner i umetnik, predstavio je 1946. detaljan plan adaptiranja V2 u “raketu koja transportuje čovjeka”.
Njemačka ideja zaživjela nakon rata
Smitov projekat “Megaroc” podrazumijevao je uvećanje i ojačanje trupa, korišćenje više goriva i zamjenu bojeve glave od jedne tone kapsulom za transport čovjeka.
Pošto ne bi bila dovoljno snažna da ga pošalje u orbitu, astronaut bi bio lansiran na paraboličnu putanju na visinu od 300.000 metara iznad Zemlje.
Lansirana pod uglom od dva stepena, raketa bi, kada stigne u svemir, odbacila vrh nosa i oslobodila kapsulu. Smit je predvidio dva prozora, a astronaut u specijalnom odijelu imao bi nekoliko minuta da posmatra Zemlju, atmosferu i Sunce.
Poslije pet minuta u bestežinskom stanju kapsula bi pala na Zemlju, pri čemu bi toplotni štit čuvao astronauta. Otvorili bi se padobrani i kapsula bi se lagano spustila. Smit je predvidio padobran i za raketu kako bi letelica u cjelosti mogla ponovo da se koristi.
Njemačka mogla da se lansira u svemir pet godina nakon završetka rata
“Projekat je bio veoma praktičan. Cjelokupna tehnologija je već postojala i ideja je bila ostvarljiva u roku od tri do pet godina”, kaže istoričar svemirskih istraživanja i urednik magazina “Spaceflight” Dejvid Bejker, koji je proučavao projekat “Megaroc”.
“Najkasnije 1951. Britanija je mogla da počne redovno da šalje ljude u svemir koristeći paraboličnu putanju”, kaže on.
Svoj projekat za svemirsku letjelicu Smit je podneo nadležnom britanskom ministarstvu decembra 1941, ali je nekoliko mjeseci kasnije odbijen. Smit je odustao i posvetio se dizajniranju svemirskih aviona i velikih orbitalnih stanica.
Na drugoj strani Atlantika, američka vojska je dala Fon Braunu sredstva neophodna da razvije V2 u sljedeću generaciju raketa. Rezultat je bila raketa “Mercury-Redstone”, kojom je 1961. u svemir lansiran prvi američki astronaut: Alan Šepard.
Izvor: blic.rs, bbc.com
Foto: British Interplanetary Society, Wikimedia
