Klasični znakovi imaju veliku simboliku, sačuvanu u svega nekoliko kružnih linija…
Foto: guim.co.uk
Sami simboli su drevni, a asocijacije koje im se pripisuju datiraju čak iz doba rađanja prve civilizacije.
Drevni ljudi, nakon posmatranja kako kretanja nebeskih tijela poput Sunca i planeta utiču na našu planetu, počeli su da vjeruju da postoji uzročno-posljedična veza. Logično, drevni mudraci su počeli da proučavaju nebesa kako bi bolje predvidjeli i pripremili se za budućnost. Takođe su počeli da vezuju različita nebeska tijela za svoje moćne bogove – Merkur, Venera, Mars, Zevs (Jupiter) i Hron (Saturn).
Svako nebesko tijelo, zajedno sa svojim bogom, takođe je bilo povezano s određenim metalom. Tako je, na primer, Sunce (Helios) bilo vezano za zlato, Mars (na grčkom Thouros) povezan je s gvožđem, a Venera (na grčkom Phosphoros) povezana s bakrom.
Pišući o tim metalima, Grci bi navodili imena svojih bogova, a tada je, kao i sada, to činjeno navođenjem kombinacije slova. Nakon nekog vremena, javile su se skraćenice; na primjer, relevantne za Mars (Thouros) i Veneru (Phosphoros):
Foto: BMJ Publishing Group Ltd
U srednjem vijeku, evropski alhemičari oslanjali su se na skraćene simbole, koji su se održali tokom perioda prosvetiteljstva i koristili su ih mnogi poznati naučnici, poput Karla Linea (oca moderne taksonomije koji je učinio binomijalnu nomenklaturu popularnom) da bi obeilježio te metale u svom djelu Systema Naturae iz 1735. godine.
Line je, takođe, prvi koji je koristio ove simbole u biološkom kontekstu u svojoj disertaciji Plantae hybridae (1751), gde je simbol Venere koristio za obilježavanje ženskog roditelja hibridne biljke, a simbol Marsa za obilježavanje muškog roditelja. Line je nastavio sa korišćenjem simbola za razlikovanje muškog i ženskog pola.
Idući Lineevim stopama, drugi botaničari uveli su iste simbole, kao što su to učinili naučnici iz drugih oblasti uključujući zoologiju, ljudsku biologiju i, konačno, genetiku. Moderni genetičari više ne koriste poznate simbole, već se umjesto toga oslanjaju na kvadrat (za muško) i krug (za žensko):
Foto: BMJ Publishing Group Ltd
Ovu simboliku razvio je Plinije Erl, doktor Blumingdejl azila za lude u Njujorku 1845. godine dok je objašnjavao nasleđivanje daltonizma: „Radi jasnog ilustrovanja rasprostranjenosti ove fiziološke osobenosti u porodici, pripremio sam dodatnu geneološku tabelu. Muškarci su predstavljeni kvadratima, a žene krugovima“.
Iako nije jasno zbog čega je Erl izabrao ove simbole, umjesto klasičnih, jedno od objašnjenja navodi da jednostavno nije mogao da odštampa druge simbole osim onih koji su postojali u samoj mašini.
Izvor: nationalgeographic.rs
