Čuveni tajni agenti – geniji prevare, dvostruki špijuni… Neke od njih nije ubila špijunaža, nego – alkohol
Tokom hladnog rata, Sovjetska Rusija i Sjedinjene Države bile su očajne u namjeri da otkriju tajne one druge, i bili su spremni da urade sve da se posao dobro odradi. Za vrijeme Hladnog rata bilo je puno špijunaže i intriga, a to doba je stvorilo neke od najpoznatijih špijuna u istoriji.
Filip Agi
Iako su mnogi špijuni na ovoj listi bili izdajnici Hladnog rata, Filip je bio izdajnik drugačije vrste. Radio je za CIA nešto više od 10 godina i čak je napisao knjigu o svom iskustvu tamo. Međutim, nakon što je penzionisan, okrenuo se protiv CIA i počeo da otkriva agenate koji su bili na tajnom zadatku u inostranstvu.
Taj njegov čin je podstakao Kongres da usvoji Zakon o obavještajnim identitetima iz 1982, što čini nelegalnim otkrivanje identiteta tajnih agenata koji više nisu u službi. Agi je umro u 2008. godini, ali pred smrt je optužen za prenošenje informacija KGB-u 1973. Negirao da je ikada radio za KGB, a istina ostaje misterija.
Rej Mavbi
Rai Mavbi je bio model pristojnog i primjernog britanskog državljanin dok nije otkriven da je špijun. Mavbi je radio kao električar od 1955. do 1983. godine u Donjem domu. On se hvalio da je mrzio komunizam i bio protiv legalizacije homoseksualnosti, ali skoro 20 godina nakon njegove smrti novinar BBC – ja otkriva šokantnu tajnu.
Mavbi je bio krtica za Čehoslovačku i imao je šifrovano ime Laval. Reporter je našao stotine stranica dokumenata koji otkrivaju šta je Mavbi radio. Prema dokumentima, Reju je jedan agent prišao u 1960. godini na koktelu i ubrzo nakon toga je Mavbi počeo da mu prenosi političke glasine i daje nacrte vladine zgrade.
Klaus Fuks
Prije nego što Klaus Fuks postao špijun, bio je Njemac koji je pobjegao u Veliku Britaniju tokom Hitlerovog uspona na vlasti 1930. Fuks je ubrzo postao državljanin i pripremao je doktorat iz fizike. Svoju diplomu je dobro upotrijebio i radio za Britanski program za razvoj atomske bombe prije nego što je otišao u SAD da radi na Projektu Menhetn. Fuksa je učešće u razvoju nuklearnog oružja načinilo superzvijezdom u svom akademskom krugu, ali 1950. je bio u vrućoj vodi zbog izdajničkog dogovora sa Sovjetima.
Fuks je kriv za predaju tajnih nuklearnih informacija Sovjetskom Savezu, i priznao je svoj zločin čim je uhapšen. Fuks je tvrdio da je bio lojalan Sovjetima a kasnije je povezan i sa Rosenbergovim špijunskim krugom. On je uhapšen zajedno sa Rozenbergom je i proveo je devet godina u zatvoru prije povratka u Njemačku gdje je radio kao profesor.
Kembridžovih Pet
Kembridžovih pet su dobili svoje ime po vremenu i mjestu njihovog zapošljavanja u špijunski krug Sovjetskog Saveza. Njih petorica, Donald Meklean, Gaj Burdžes, Kim Filbi, Entoni Blant i Džon Karnkros su bili studenti na Univerzitetu u Kembridžu tokom 1930-ih.
Ubrzo nakon diplomiranja, muškarci su stavljeni na visoke obavještajne pozicije u britanskom parlamentu. Većina je odražavala konzervativne i striktne antikomunističke stavove dok su služili u parlamentu, ali ispod stola su prenosili osjetljive informacije Sovjetima. Dvostruki agenti nisu to radili zarad novca već su snažno vjerovali u sovjetsku ideologiju. Iako su Kembridžovih Pet prenosili brojne osjetljive informacije, njihove sovjetske kolege ih nisu baš voljele.
U stvari, kada su arhivski dokumenti objavljeni u 2014, naučnici su otkrili da su ih visoko rangirani sovjetski zvaničnici smtrali pijanicama koje su bile „stalno pod uticajem alkohola“ i „ne baš dobre u čuvanju tajni.“
Oldrič Ejms
Rad za CIA je porodična stvar za Ejmsa s obzirom da je njegov otac bio analitičar CIA. Ejms je radio za CIA-u 30 godina i jedan od njegovih glavnih ciljeva je bio da pretvori Sovjete u CIA špijune. Iako je radio za CIA-u duže vrijeme, njegova reputacija nije bilo najbolja. Svi su znali da ima problem sa alkoholom i često je dobijao loše kritike, ali je ipak unaprijeđen u šefa kontraobaveštajne službe u Sovjetskoj diviziji.
Ejmsa je ubijao njegov alkoholizam, ali na kraju ono što mu je došlo glave je njegov razvod. Zapao je u strašnu finansijsku krizu i u očajnički je želio da zaradi novac, pa je tako nudio povjerljive informacije za velike pare. Skoro 10 godina on je uzimao novac od Sovjeta. On je ostavljao KGB-u povjerljiva dokumenta na tajnim lokacijama. Uhapšen je 1994. godine nakon što je FBI pronašao dokaze u njegovom kompjuteru.
Adolf Tolkačev
Mnogi špijuni na ovoj listi su zapadnjaci koji se „prebacuju“ na sovjetsku stranu, ali Adolf je odličan primer Sovjeta koji nije podržavao komunistički dnevni red. Kao i kod većine špijuna, Tolkačev je imao lične motive za obavljanje svoje špijunaže. U 1930. godini ruska vlada mu je ubila taštu, a tast mu je bio zatvoren za vreme Staljinovih čistki. Na kraju, Tolkačev je pogubljen zbog špijunaže, ali njegov rad kao za američku vladu bio je ključan za vrijeme Hladnog rata.
Tolkačev je počeo kao inženjer elektronike, ali 1977. je počeo da traži sastanake sa američkim diplomatama. CIA je ignorisala njegove pokušaje zbližavanja jer su pretpostavili da je u pitnaju neka KGB-ova zamka, ali je na kraju stekao povjerenje i izgradio svoj špijunski put.
Tolkačev je pomogao Amerikancima da upoznaju KGB planove. Osim toga, prenio je Amerikancima informacije o novom sovjetskom oružju i uštedio im veliki novac.
Izvor: T.Č. blic.rs
